Diarrhea sanhi ng pagkamatay ng 17 Sorsoganon; nagpositibo sa cholera naitala sa tatlong lugar sa Sorsogon

Ni: Bennie A. Recebido

LUNGSOD NG SORSOGON, Pebrero 4 (PIA) – Nilinaw ni Provincial Health Officer Dr. Edgar Garcia na hindi cholera ang naging sanhi ng pagkamatay ng kumpirmadong labimpitong mga Sorsoganon kundi dehydration o kawalan ng tubig sa katawan at acute renal failure dahilan sa pagdanas ng mga ito ng diarrhea o pagtatae.

Sinabi din niyang maliban sa labimpitong bilang na ito ay may isa pa silang kaso ng pagkamatay na sa kasalukuyan ay benebiripika pa ng mga tauhan ng Provincial Health Office (PHO).

Subalit inamin din ni Dr. Garcia na tatlong lugar sa Sorsogon ang may nagpositibo sa cholera, ngunit naagapan ang mga ito kung kaya’t daglian ding nagamot at tuluyan nang nakalabas ng ospital.

Isa dito ay mula sa Lupi, Prieto Diaz, isa sa Anibong, Magallanes habang ang isa ay mula sa Mombon, Irosin, subalit ayon sa Irosin Municipal Health Officer ang pasyente ay nagtatrabaho sa Sorsogon City kung kaya’t masusi pa nilang pinag-aaralan kung saan talagang nakuha ng pasyente ang bakterya.

Ayon kay Garcia, mula Oktubre 2011 hanggang Enero 2012 ay mahigit na sa dalawangdaang pasyente mula sa iba’t-ibang mga lugar sa Sorsogon ang isinugod sa ospital sanhi ng pagtatae. Sa kanilang datos, walang naitalang namatay noong 2010 subalit noong 2011 ay walo ang naitalang namatay. At sa unang buwan pa lamang ngayong 2012 ay nalampasan na agad ang kabuuang bilang ng mga nakaranas ng diarrhea na isinugod sa ospital maging ang mga namatay noong nakaraang taon.

Bakteryang E.coli (Escherichia coli) at kontaminasyon ng mga pagkain at inumin ang nakitang dahilan ng mga pagtatae ng karamihan sa mga pasyenteng isinugod sa ospital, kung kaya’t pinayuhan  ni Dr. Garcia ang publiko na ugaliing maglinis ng kamay lalo kung mula sa mga palikuran at panatilihing malinis ang pagkain at inumin maging ang kapaligiran lalo na ang  kanilang mga palikuran. "Malaking ambag din ang pabago-bagong kundisyon ng panahon sa kontaminasyon ng mga pagkain at inumin kung kaya’t dapat na pag-ibayuhin pa ng publiko ang pag-iingat," ayon pa sa opisyal.

Sa pagdedeklara naman ng diarrhea outbreak, mahirap aniyang ideklara ito sapagkat hindi nakatuon sa iisang lugar lamang ang kaso kundi watak-watak ang mga lugar kung saan nagmula ang mga paysente, habang sa cholera naman ay pinag-uusapan pa ng mga lokal na opisyal sa kalusugan kasama na ang mga opisyal ng rehiyon kung idedeklara ang cholera outbreak.

Samantala, mas alerto ngayon ang mga Municipal Health Office at health workers sa buong Sorsogon upang mapigilan ang posibilidad ng pagtaas pa ng bilang ng mga kasong ito. Patuloy din umano ang pagsasagawa nila ng mga surveillance upang matukoy ang iba pang mga lugar na maaaring magpositibo din sa cholera.

Ayon kay Dr, Garcia, pinaigting na rin nila ang anti-diarrhea/anti-cholera campaign, pagsasagawa ng chlorination sa mga tubig at pagbigay-abiso sa mga residente na pakuluan ang kanilang mga inuming-tubig at house-to-house campaign ng mga health worker sa barangay.

Humingi din siya ng suporta sa Philippine Information Agency, sa mga media, sa mga punong-ehekutibo at iba pang mga kinauukulan na tulungan sila sa pagpapalaganap ng impormasyon at pagbibigay edukasyon sa publiko ukol sa wastong pangangalaga sa kalusugan, kalinisan at pag-iingat upang hindi makaranas ng ganitong mga uri ng suliraning pangkalusugan. (BARecebido, PIA Sorsogon)

DepEd Sorsogon ready to implement “Mother-tongue based instruction” this June 2012

By Irma A. Guhit

SORSOGON CITY, Feb. 3 (PIA) …..Sorsogon City Schools Division Superintendent, Dr. Virgilio S. Real disclosed  yesterday that the Department of Education (DepEd) is now ready to implement the “Mother-tongue-based instruction” or that the language of instruction will use the local dialect in schools starting grade one this school year  June 2012.

Dr. Real said that the DepEd is now ready with books and other instructional materials that were translated here in Bikol using the local dialect of each town as here in the province, local dialects varies from town to town.

Real said that the use of the local dialect as the medium of instruction especially in grade one is one very effevtive way of having a common understanding on what is being taught as the child or pupil can interact with the teacher as compared before when English was used as the medium of instruction.

He also said that here in Sorsogon, two schools in Sorsogon East Central School have been pilot-tested and have shown a remarkable significant easy communication process where pupils were able to comprehend better and school achievement was remarkably high since the language used is the first language learned at home.

He said that teachers did not have difficulty in communication or language barrier and that no interpretation or explanation is done as to unlock difficulties in communication.

Real said that the “lengua –franka or mother tongue based instruction” facilitates the learning process of pupil as they can communicate effectively with teachers with out apprehension.

"Here full participation of pupils is expected since barriers for understanding are removed and teacher can explain better using the local language and examples can be given in more understandable language already within the vocabulary of the pupil," Real said. (IAG/PIA-SORSOGON)

Bilang ng kaso ng cholera sa Sorsogon patuloy na tumataas; 18 bilang ng namatay naitala

Ni: Bennie A. Recebido

LUNGSOD NG SORSOGON, Pebrero 3 (PIA) – Nanawagan si Sorsogon Provincial Health Officer (PHO) Dr. Edgar Garcia sa mga residente sa buong lalawigan na doblehin ang pag-iingat dahilan sa patuloy na pagtaas ng bilang ng kaso ng cholera sa Sorsogon.

Aniya, labingwalong pasyente na ang namatay sanhi ng cholera sa nakalipas na apat na buwan at mahigit na sa dalawangdaan ang isinugod sa ospital sanhi ng mga pagtatae. Halos doble din umano ang bilang ng kaso nito ngayon kumpara noong nakaraang taon sa kaparehong panahon.

Sa labingwalong bilang na ito ng mga namatay, labingdalawa dito ay mula sa Sorsogon City, tatlo sa Gubat, isa sa Castilla at isa rin sa Bulusan habang nasa proseso pa ng beripikasyon ang isa pa.

Dagdag din niyang E.coli bacteria lamang na normal na makikita sa tae ang naunang mga dahilan ng pagtatae kung kaya’t ikinagulat nila ang dahilan ng pagkamatay ng mga pasyente ayon sa pinakahuling resulta ng pagsusuri, lalo’t mahigit sampung taon na ring walang kaso ng cholera sa Sorsogon.

Kung kaya’t matapos nilang matanggap kahapon ang resulta ng mga pagsusuring ginawa sa mga isinugod sa ospital, magpapatawag sila ng local health board meeting sa ika-17 ng Pebrero upang pag-usapan ang iba pang mga mahahalaga at seryosong hakbang na maaaring gawin upang matugunan ang suliraning ito sa kalusugan.

Una na rito ay sunod-sunod na rin umano ang abisong ginawa ng PHO sa mga rural health unit (RHUJ) na maging mas alerto at magsagawa ng house-to-house campaign upang maiwasan ang paglala pa ng bantang ito sa pampublikong kalusugan.

Ayon pa kay Garcia, taliwas sa simpleng pagtatae o diarrhea na minsan ay sanhi ng ecolai, mga nakaing mahirap matunaw o hindi gusto ng tiyan, mas mabagsik umano ang cholera bacteria kung saan tuloy-tuloy ang paglabas na parang gripo ng taeng kahalintulad ng hugas-bigas na tubig at kung hindi maaagapan ay maaaring ikamatay ng pasyente sa loob lamang ng isang araw. Subalit tiniyak naman niyang kung maaagapan ay madali ding nagagamot ang cholera.

Kaugnay nito, nanawagan si Garcia sa publiko na kung may mga pagdududa sa pinagkukuhanan ng inuming tubig ay iwasan na munang kumuha doon o kung di naman ay pakuluan ito ng mabuti bago inumin, at panatilihin din ang kanilisan lalo ngayong patuloy ang pabago-bagong kundisyon ng panahon.

Sa mga water district naman ay nanawagan itong suriin at i-chlorinate ang mga tubig sapagkat maaari umanong may mga butas na tubo at nahaluan ng mga bacteria ang mga dumadaloy na tubig dito.

Sa mga nakakaranas naman umano ng sintomas ng pagtatae ay agad na itong kumunsulta sa mga RHU o sa ospital. Subalit mas ipinapayo niyang sa unang sintomas pa lamang ng pagtatae ay agad nang madala sa ospital ang pasyente upang magawaan ng rectal swab procedure at ma-aplayan na agad ng swero.

May sapat na antibiotic din umano ang mga ospital sa lalawigan para sa mga pasyente. Maging ang mga RHU ay nakahanda at alam din ang kanilang gagawin sa ganitong mga uri ng kaso.

Pinaiigting na rin nila umano ang kanilang information and education campaign sa mga barangay lalo sa mga lugar na may mataas na bilang ng kaso ng cholera at dapat din aniyang palakasin ang pag-iingat ng publiko sapagkat walang pinipiling edad ang natatamaan ng bagsik ng cholera maging ito man ay bata o matanda.

Ang cholera ay isang seryosong uri ng pagtatae dala ng bacterium na tintawag na Vibrio cholera na kadalasang nakukuha sa mga kontaminadong inumin o pagkain. Pangunahing sintomas ng cholera ay ang pagkakaroon ng diarrhea. (BARecebido, PIA Sorsogon)

LGU-Magallanes desididong ipatupad ang pagbabawal sa paggamit ng mga sisidlang di-nabubulok

Ni: Bennie A. Recebido

LUNGSOD NG SORSOGON, Pebrero 3 (PIA) – Matapos mailathala sa mga lokal na pahayagan ang ordinansa bago matapos ang 2011, desido ang pamahalaang bayan ng Magallanes na ipatupad ang pagbabawal sa paggamit ng mga tindahan, groserya at iba pang mga establisimyento ng mga sisidlang hindi nabubulok.

Ayon kay Municipal Councilor Michael S. Villanueva, may-akda ng Municipal Ordinance No 05-2009, ito ang nakikita nilang pinakamabisang tugon sa pagpapatupad ng pamahalaang nasyunal ng Republic Act 7160 kung saan binibigyang kapangyarihan nito ang mga Local Government Unit (LGU) na magpatupad ng mga hakbang upang maaayos na mapamahalaan at mamantini ang balanseng ekolohiya sa kanilang mga nasasakupang lugar.

Isa umano ang paggamit ng mga lalagyang di-nabubulok sa praktis ng mga mamamayan ng Magallanes kung saan nagiging malaking ambag sa pagkalat ng mga basura at pagkakabara ng karamihan sa mga daluyan ng tubig sa kanilang lugar dahilan upang magkaroon ng mga pag-apaw ng tubig.

Nagiging dahilan din umano ito ng pagkakakontamina ng lupa at pagkakamatay ng mga hayop lalo kung napagkakamalan nilang pagkain ang mga maliliit at napunit na mga plastik.

Kaugnay nito, ipapatupad na ang pagbabawal sa paggamit ng mga plastik na balot, bag, styrofoam at iba pang mga di-nabubulok na bagay bilang sisidlan sa mga pinamili ng mga kunsumidor sa bayan ng Magallanes.

Sa halip ay hinikayat ng Sangguniang Bayan na maging malikhain ang mga mamamayan at negosyante sa paggamit ng mga pamalit sa sisidlang ito na maaari ding magbigay ng oportunidad pangkabuhayan at pagkakakitaan ng mga ito.

Pinapayuhan din ng ordinansa ang mamimili na magdala ng bayong, katsang bag, sako bag o iba pang mga kahalintulad o re-usable bag na paglalagyan ng kanilang mga pinamili.

Mahaharap din umano sa mga penalidad ang mahuhuli at mapapatunayang lumabag sa ipapatupad na batas ng lokal na pamahalaan ng Magallanes.

Ayon naman sa mga negosyante, mahihirapan sila sa pagsunod dito subalit handa umano silang sundin ito, subalit binigyang-diin ng mga ito na dapat ding makiisa ang mga mamamayan upang mas epektibong matugunan ang pagpapatupad sa hakbang na ito. (PIA Sorsogon)

Prov’l. government turns over new water tourism facilities to Bulusan town

By Irma A. Guhit

SORSOGON CITY, Feb. 2 (PIA)….  A P2.9 M worth of new water tourism facilities comprising of  10  kayaks; 3  rowboats with 6-8 person capacity; 2 patrol boats; 8 aqua trike with two person capacity and 4 more row boats with a maximum 4 person capacity each were turned over by the Sorsogon provincial government to the local government of Bulusan this week to drumbeat the activities that tourists will love and enjoy to go around the lake of Mt. Bulusan and to give life to the tourism monicker "It's more fun in the Philippines."

All these boats were made of fiberglass and sizes vary depending on the number of tourists who would like to avail as each has specifications for the number of persons who will occupy the boat.

According to Cristina Racelis, tourism officer designate of the province of Sorsogon, these new water facilities were still part of the tourism initiatives made way back during the time of former governor Sally Lee but was only now acquired due to the technical descriptions to be followed as prescribed so as to fit in and be adaptive to the environmental scenery of the place. 

Racelis said that all these boats were made of fiberglass and sizes vary depending on the number of tourists who would like to avail as each has specifications for the number of persons who will occupy the boat.

Governor Raul R. Lee, together with USEC Antonio Cleto of the Department of Agriculture (DA); Jose Dayao, regional director DA RFU 5, former governor Sally A. Lee, Sanggunian Panlalawigan Tourism committee chair, Eric Ravanilla turned over the facilities to Bulusan mayor Michael Guysayco in the presence of the local residents and some visitors coming from abroad.

A Memorandum of Understanding (MOU) was signed between the provincial government and the local government of Bulusan as to the use and manner of safekeeping.

According to mayor Guysayco, the additional water tourism facilities were the complimentary facility provided by the provincial government especially now that the road component going to Bulusan has been already completed through the national government initiative, improved and made safe which means accessibility to their town by tourists will be made more fast and easy.

Guysayco also in his message thank the national government in looking into the tourism value of local governments and the livelihood opportunities that will trickle down to basic communities and the hope of people to also interface with other people coming from different places and countries according to Guysayco.

The province of Sorsogon has been known as one of the best ecotourism sites globally with the presence of the famous whale shark of Donsol,and with the add on water equipments in Bulusan Lake, the local government of Bulusan expects this year more tourists influx from both the local and international scene visiting one of the best scenic sites of Sorsogon, the Mt Bulusan Volcano Natural Park. (IAG/PIA Sorsogon)

Mother-tongue based instruction ipapatupad na sa Hunyo

Ni: Bennie A. Recebido

Lungsod ng Sorsogon, Pebrero 2 (PIA) –Tiniyak ni Department of Education Sorsogon City Schools Division Superintendent Dr. Virgilio Real na ipatutupad na sa darating na pasukan ang mother-tongue based instruction sa mga paaralan sa elementarya sa lungsod ng Sorsogon.

Ayon kay Real, ang mother-tongue based instruction ay gagamitin sa lahat ng mga asignatura maliban sa Ingles, subalit ang mga basic terminology ay mananatili pa rin sa Ingles. Maging sa mathematics at science ay gagamitin din ang dayalektong ginagamit sa partikular na lugar kung saan naroroon ang paaralan.

Kaugnay nito, binigyang-diin at pinayuhan niya ang mga magulang na i-enrol ang kanilang mga anak sa lugar kung saan sila talagang nakatira.

Layunin umano ng istratehiyang ito na mas mapabilis ang pagkatuto ng mga bata sa grade one hanggang grade three sa pagkilala ng mga letra, pagbasa at pag-unawa sa binasa. Ipinaliwanag din niyang sinubukan na ang ganitong sistema sa Sorsogon East Central School sa Sorsogon City at napatunayang epektibo ang gamit ng mother-tongue based instruction.

Tiniyak din ni Real sa publiko partikular sa magulang ng mga mag-aaral na handa na ang City Schools Division sa pagpapatupad ng istratehiyang ito kung saan may mga handa na silang libro, lesson plan at iba pang mga instructional material na mismong ang mga guro mula sa iba’t-ibang mga paaralan dito ang gumawa.

Nilinaw din niya na hindi asignatura o subject ang mother-tongue based instruction kundi istratehiya o paraan ng pagtuturo upang maging mas mabilis ang pagkatuto ng mga mag-aaral sa kanilang formative years. Magkaiba din umano ang pagtuturo gamit ang vernacular o isang lengwahe sa rehiyon katulad ng mga ginamit noong dekada sisenta hanggang sitenta kaysa sa mother-tongue based kung saan ang ginagamit dito ay ang dayalektong ginagamit sa partikular na lugar. Ibinigay niyang halimbawa ang Sorsogon na isa sa mga lalawigan na mayaman sa mga dayalekto,  kung saan sa lungsod lamang ng Sorsogon ay iba ang salita sa kabisera kumpara sa distrito ng Bacon.

Nakatakda rin umano silang magkaroon pa ng karagdagang pagsasanay para sa mga guro sa paggamit ng mother-tongue based instruction ngayong bakasyon.

Sinabi din ni Real na uunti-untiin nila taon-taon ang pagpapatupad nito sa tatlong grade level kung saan ngayong Hunyo ay full implementation na ang gagawin nila sa grade one, subalit hindi nila nililimitahan ang dalawa pang grade level sa paggamit ng mother-tongue based instruction sa darating na pasukan. (BARecebido, PIA Sorsogon)