Diabetes at Hypertension pangunahing sanhi ng sakit sa bato; Sorsogon City nangunguna sa listahan ng may dialysis patients

Ni: Bennie A. Recebido

LUNGSOD NG SORSOGON, Nobyembre 7 (PIA) – Inihayag ni National Kiney and Transplant Institute (NKTI) fellow at nephrologist, Dr. Jose Emmanuel S. Cabildo na nangunguna sa mga sakit na nagbibigay panganib sa kidney hindi lamang sa bansa kundi maging sa lalawigan ng Sorsogon ang diabetes, hypertension o high blood at ang pamamaga ng bato.

Walumpung porsyento umano sa mga may sakit sa bato ay diabetic.

Maging ang pagkakaroon ng salt-overload o pagkakaroon ng mataas na lebel ng asin sa katawan ang isa rin sa mga pinag-uugatan ng Urinary Track Infection at hypertension na nagiging dahilan din upang magkaroon ng sakit sa bato.

Paliwanag niya na dapat na magkaroon ng tamang suplay ng tubig sa katawan yaong mga wala pang sakit sa bato sa pamamagitan ng pag-inom ng walo hanggang sampung baso ng tubig araw-araw. Kung normal umano ang bato o kidney, lahat ng mga sobrang nakain at lason sa katawan ay ilalabas ng kidney sa pamamagitan ng pag-ihi o pagdumi.

Sa pangkalahatang datos sa bansa, ika-lima ang Bicol sa may pinakamataas na bilang ng mga pasyenteng dina-dialysis. Nitong 2011 ay umabot na sa 290 ang bilang ng mayroon nang malalang sakit sa bato sa buong rehiyon ng Bicol at 20 porsyento nito ay galing sa Sorsogon.

Batay naman sa pinakahuling tala ng Sts. Peter and Paul Hospital Hemodyalisis Center sa Sorsogon, ang Sorsogon City ang may pinakamataas sa bilang na sampu ng mga pasyenteng sumasailalim sa dialysis kung saan tatlo nito ay mula sa Bacon District. Sinundan ito ng bayan ng Gubat na may siyam na pasyente, walo sa Irosin, pito sa Barcelona, parehong lima mula sa bayan ng Casiguran at Bulusan, kapwa dalawa naman sa Magallanes at Prieto Diaz habang tig-iisang pasyente naman mula sa mga bayan ng Bulan, Juban at Sta. Magdalena.

Binigyang-diin ni Cabildo na unhealthy lifestyle o hindi maayos na paraan ng pamumuhay at kapabayaan pa rin ang pangunahing dahilan kung bakit kadalasang nasisira ang bato ng isang tao kung kaya’t dapat na nagkakaroon ng wastong kaalaman ang publiko ukol sa pag-iwas sa sakit sa bato.

Aniya, ang diabetes at hypertension ay mga sakit na namamana kung kaya’t mahalagang alam ng isang tao ang kasaysayang medikal ng kanyang pamilya. Dapat din aniyang sumasailalim sa regular na pagsusuri ng dugo at ihi minsan sa isang taon ang isang tao upang malaman ang kondisyon ng kanyang bato at regular ding subaybayan ang blood pressure. Kunsiderado umanong normal ang 120/80 na blood pressure ng isang tao.

Ayon kay Cabildo, sa kasalukuyan ay walong mga munisipyo sa buong lalawigan ang nalibot na nila upang magbigay ng mga impormasyon sa mga residente at matukoy sa maagang panahon ang mga taong maaring mayroon nang sakit sa bato nang sa gayon ay mabigyan ng kaukulang medikasyon at maagapan ang posibleng paglala at tuluyang pagkasira ng kanilang mga bato. (BARecebido, PIA Sorsogon)