Ang mahabang tag-araw o hindi pag-ulan ay nangangahulugan ng tagtuyot. Maituturing din itong kaakibat ng global warming at climate change na ngayon ay nararanasan na sa ating bansa.
Ang paglobo ng bilang ng populasyon ay nangangahulugan din ng paglobo ng pangangailangan ng masaganang produksyon mula sa mga bukid at tumana.
Maraming mga tao ang kailangang kumain ngunit gawa ng pag-abuso sa pinagkukunan ng mga pagkain at pangangailangan, milyon-milyong mga Pilipino ang nahihirapan sa buhay at kinukulang sa pagkain.
Sa ngayon ay bumababa na ang level ng tubig sa mga dam, halos ay nauubos na rin ang tubig sa mga sapa at ang mga ilog naman ay polluted na. Nauubos na ang maaaring ipandilig sa mga tanim na gulay at palay. Padami na nang padami ang mga nabibitak na lupa. Nakakasama ito sa pagsusulong ng mga gawaing agrikultural.
Kaugnay nito, pinagtitipid ngayon ng pamahalaan ang mga Pilipino sa paggamit ng tubig sa pangambang magkakaroon ng kakapusan sa tubig sakaling magtagal ang tagtuyot o El Niño.
Sa mga bukirin, nagkalat na ang mga deep well na pinagkukunan ng tubig para sa mga palayan.
Noong una na kakaunti pa lamang ang deep well ay okey lang ngunit ngayong marami na ang mga posong ito ay humina na ang ibinubugang tubig nito dahilan sa nagkakaagawan na ang deep well sa water table, malapit nang masaturate ang tubig.
Ang kadalasang ugat ng alitan ng mga magsasaka ay dahilan sa nagahaharangan ng tubig sa ilog ang mga ito. Hinihitit naman ng bomba (water pump) ang tubig mula sa ilog, pampatubig sa second crop na palay kaya mabilis matuyo ang ilog at sapa.
Ang Pilipinas ay may dalawang klima, ang rainy o wet season at ang isa naman ay summer o dry season.
Kapag sobrang ulan, ito ay tinatawag na LaNiña na nagdudulot ng baha, landslide at river siltation.
El Niño naman kung sobrang tagtuyo kung saan nangamamatay ang mga pananim at hayop dahilan sa walang ulan at nangangatuyo din ang mga pinagkukunan ng suplay ng tubig. Nawawalan ng tulo ang mga deep well kaya apektado din ang suplay ng pagkain at tubig na pangunahing pangangailangan ng mga tao.
Hindi pwede ang cloud seeding kapag walang ulap, kaya’t upang huwag magtagal ang El Niño phenomenon, dapat na patuloy tayong magtanim ng mga punong-kahoy sa gulod at mga kabundukan.
Kapag marami ang mga puno sa kabundukan, naiiwasan ang mga pagbaha at malalakas na pinsala dala ng mga bagyo. Wala din ang mahahabang tag-araw at global warming.
Nagiging balance din ang klima at nagkakaroon tayo ng balanced eco-system.
Dapat ding igalang at patuloy nating pangalagaan at protektahan ang ating kalikasan.
Kinakailangan ding balikan natin ang mga organikong pagkain na mas mababa ang idinudulot na pinsala sa ating kapaligiran.
At kung talagang nilalayon mong makatulong sa ating kababayan, dapat ding pag-aralan mo ito, ituro sa nakararami at isabuhay ang mga natutunan mong hakbang upang maiwasan ang higit pang paglala ng sitwasyon ng ating kapaligiran. (Padala ng isang nagmamalasakit sa kalikasan na ayaw magpakilala via email at pia_sorsogon@yahoo.com)
Friday, March 12, 2010
Thursday, March 11, 2010
PAG-UULAN SA LALAWIGAN IKINATUWA NG MGA SORSOGANON
Tagalog News Release
SORSOGON PROVINCE (March 11) – Labis ang pagkatuwa at malaki ang pasasalamat ng mga taga-Sorsogon dahilan sa halos ay araw-araw na pag-uulan dito lalo na sa gabi sa gitna ng nararanasang epekto ng El Niño ngayon sa ibang panig ng lalawigan at maging sa buong bansa.
Naniniwala ang mga kinauukulan dito na ang mga pag-uulan ay dala ng cold front na nakakaapekto sa Luzon at Visayas.
Maaari din aniyang nakatulong ang ginagawang cloud seeding sa mga kalapit na lalawigan ng Sorsogon partikular sa Albay sa mga pag-uulan lalo na’t hanging amihan ang nararanasan sa lalawigan ngayon.
Matatandaang ilang mga magsasaka na rin ngayon dito sa Sorsogon ang nagrereklamo dahilan sa pagkakatuyo ng ilang mga pananim at pagkakabitak ng lupa sa kanilang sakahan.
Ayon kay Provincial Agriculturist David Gillego, ang nagaganap na tagtuyot sa ilang mga lugar dito ay sanhi na rin ng kakulangan ng mga water sources kung kayat malaking tulong sa mga natutuyong sakahan dito ang nagyayaring mga pag-uulan.
“Subalit kahit hindi pa man lubhang nakakaalarma ang nararanasang tagtuyot sa ilang mga lugar dito, agad na ring inaaksyunan ng mga kasapi ng Provincial Task Force on El Niño ang mga naiuulat na epekto at pagbabago partikular sa panig ng agrikultura,” ani Gillego.
Sa pahayag pa niya, mahigit anim na milyong piso din ang itinalagang badyet ng pamahalaang panlalawigan ng Sorsogon bilang pondo sa agrikultura sakaling maranasan na nga ang matinding epekto ng El Niño dito.
“Sa ngayon ay tinututukan namin ang bayan ng Pilar at Bulan kung saan siyam na mga Barangay sa Bulan ang isang buwan nang nakakaranas ng kawalan ng irigasyon at pagkakabitak-bitak ng lupa sa mahigit pitongdaang ektarya ng mga palayan,” ayon pa sa kanya.
“Habang sa bayan naman ng Pilar, mahigit pitongdaang ektaryang lupain din sa mga Barangay ng Pilar 2 ang apektado rin ng tagtuyot,” dagdag pa ni Gillego.
Maliban sa mga lugar na ito ay tinututukan din ni Gillego bilang Provincial Cluster Lead Designate for Agriculture ng Provincial Task Force on El Niño ang mga bayan ng Castilla at Donsol na lubhang may kakulangan din sa mapagkukunan ng suplay ng tubig sa kanilang lugar. (Bennie A. recebido, PIA Sorsogon)
SORSOGON PROVINCE (March 11) – Labis ang pagkatuwa at malaki ang pasasalamat ng mga taga-Sorsogon dahilan sa halos ay araw-araw na pag-uulan dito lalo na sa gabi sa gitna ng nararanasang epekto ng El Niño ngayon sa ibang panig ng lalawigan at maging sa buong bansa.
Naniniwala ang mga kinauukulan dito na ang mga pag-uulan ay dala ng cold front na nakakaapekto sa Luzon at Visayas.
Maaari din aniyang nakatulong ang ginagawang cloud seeding sa mga kalapit na lalawigan ng Sorsogon partikular sa Albay sa mga pag-uulan lalo na’t hanging amihan ang nararanasan sa lalawigan ngayon.
Matatandaang ilang mga magsasaka na rin ngayon dito sa Sorsogon ang nagrereklamo dahilan sa pagkakatuyo ng ilang mga pananim at pagkakabitak ng lupa sa kanilang sakahan.
Ayon kay Provincial Agriculturist David Gillego, ang nagaganap na tagtuyot sa ilang mga lugar dito ay sanhi na rin ng kakulangan ng mga water sources kung kayat malaking tulong sa mga natutuyong sakahan dito ang nagyayaring mga pag-uulan.
“Subalit kahit hindi pa man lubhang nakakaalarma ang nararanasang tagtuyot sa ilang mga lugar dito, agad na ring inaaksyunan ng mga kasapi ng Provincial Task Force on El Niño ang mga naiuulat na epekto at pagbabago partikular sa panig ng agrikultura,” ani Gillego.
Sa pahayag pa niya, mahigit anim na milyong piso din ang itinalagang badyet ng pamahalaang panlalawigan ng Sorsogon bilang pondo sa agrikultura sakaling maranasan na nga ang matinding epekto ng El Niño dito.
“Sa ngayon ay tinututukan namin ang bayan ng Pilar at Bulan kung saan siyam na mga Barangay sa Bulan ang isang buwan nang nakakaranas ng kawalan ng irigasyon at pagkakabitak-bitak ng lupa sa mahigit pitongdaang ektarya ng mga palayan,” ayon pa sa kanya.
“Habang sa bayan naman ng Pilar, mahigit pitongdaang ektaryang lupain din sa mga Barangay ng Pilar 2 ang apektado rin ng tagtuyot,” dagdag pa ni Gillego.
Maliban sa mga lugar na ito ay tinututukan din ni Gillego bilang Provincial Cluster Lead Designate for Agriculture ng Provincial Task Force on El Niño ang mga bayan ng Castilla at Donsol na lubhang may kakulangan din sa mapagkukunan ng suplay ng tubig sa kanilang lugar. (Bennie A. recebido, PIA Sorsogon)
BUTANDING SA DONSOL PATULOY PANG DUMADAMI ANG BILANG
Tagalog News Release
SORSOGON PROVINCE (March 11) – Umaabot na sa kabuuang isangdaan animnapu ang bilang ng mga butanding (whaleshark) na makikita ngayon sa bayan ng Donsol dito sa lalawigan ng Sorsogon.
Ito ang ipinahayag ni Allan Amanse, pangulo ng Butanding Interaction Officers Association matapos nilang maitala ang pinakahuling bilang ng butanding na nilagyan nila ng tag.
Ayon kay Amanse, nilalagyan nila ng number tag ang bawat mapadakong butanding sa kanilang karagatan at umabot na nga sa bilang na ito ang nalagyan na nila, nito lamang huling lingo ng Pebrero.
“Tiyak na dadagdag pa ang bilang ng mga makikita naming butanding sa Donsol Bay ngayong buwan ng Marso sapagkat ito ang kinukunsidera naming pinakapeak season ng butanding sightings,” ayon pa sa kanya.
Sinabi din ni Amante na lubhang pambihira ang paglabas ng ganitong dami ng bilang ng mga whalesharks dito sa Donsol kung saan malapit nang umabot ito sa dalawangdaan, at kahit nagsisimula pa lamang ang summer season ay dinadagsa na ng mga turistang lokal at dayuhan ang aming bayan,” ayon pa kay Amanse.
Sa patuloy na pagdami ng mga makikitang butanding sa Donsol, ang tinaguriang ‘Whaleshark Capital of the World’, lubos ang kanilang paniniwala na tiyak na masusulit ang pagod ng sinumang turistang dadayo sa kanilang lugar.
Tiniyak din niyang makakaranas din ng kakaibang excitement ang mga turistang hindi maaaring lumangoy sapagkat mayroon din silang transparent boat kung saan maaari nilang makita ang butanding sa ilalim ng dagat nang hindi na kailangang sumisid pa.
Ang maraming bilang ng mga butanding ay nagsisimulang makita sa karagatan ng Donsol mula buwan ng Disyembre hanggang sa buwan ng Mayo. Mangilan-ilan na lamang ang mga butanding na makikita sa mga buwan ng Hunyo hanggang Nombyembre.
Maliban sa Butanding Interaction, marami pa ang maaring maranasan at gawin ng mga turista sa Donsol tulad ng Firefly Watching at ang community tourism na pinangungunahan ng Girawan Association of Farmers for Responsible Tourism o GAFort na nagpapakita sa mga turista kung papaanong mamuhay ang kanilang komunidad partikular ang paraan ng kanilang paghahanapbuhay mula sa mga pangunahin nilang pinagkakakitaang cacao, pili at niyog.
Mayroon ding mga historical marks na maaaring bisitahin ang mga turista tulad ng 300-step Grotto Chapel sa Brgy. San Antonio at ang Catundolan rock and coral formation kung saan nandito ang pinakamalalim na bahagi ng karagatan ng Donsol at ang may pinakamaraming bilang ng mga butanding na makikita. (Bennie A. Recebido, PIA Sorsogon)
SORSOGON PROVINCE (March 11) – Umaabot na sa kabuuang isangdaan animnapu ang bilang ng mga butanding (whaleshark) na makikita ngayon sa bayan ng Donsol dito sa lalawigan ng Sorsogon.
Ito ang ipinahayag ni Allan Amanse, pangulo ng Butanding Interaction Officers Association matapos nilang maitala ang pinakahuling bilang ng butanding na nilagyan nila ng tag.
Ayon kay Amanse, nilalagyan nila ng number tag ang bawat mapadakong butanding sa kanilang karagatan at umabot na nga sa bilang na ito ang nalagyan na nila, nito lamang huling lingo ng Pebrero.
“Tiyak na dadagdag pa ang bilang ng mga makikita naming butanding sa Donsol Bay ngayong buwan ng Marso sapagkat ito ang kinukunsidera naming pinakapeak season ng butanding sightings,” ayon pa sa kanya.
Sinabi din ni Amante na lubhang pambihira ang paglabas ng ganitong dami ng bilang ng mga whalesharks dito sa Donsol kung saan malapit nang umabot ito sa dalawangdaan, at kahit nagsisimula pa lamang ang summer season ay dinadagsa na ng mga turistang lokal at dayuhan ang aming bayan,” ayon pa kay Amanse.
Sa patuloy na pagdami ng mga makikitang butanding sa Donsol, ang tinaguriang ‘Whaleshark Capital of the World’, lubos ang kanilang paniniwala na tiyak na masusulit ang pagod ng sinumang turistang dadayo sa kanilang lugar.
Tiniyak din niyang makakaranas din ng kakaibang excitement ang mga turistang hindi maaaring lumangoy sapagkat mayroon din silang transparent boat kung saan maaari nilang makita ang butanding sa ilalim ng dagat nang hindi na kailangang sumisid pa.
Ang maraming bilang ng mga butanding ay nagsisimulang makita sa karagatan ng Donsol mula buwan ng Disyembre hanggang sa buwan ng Mayo. Mangilan-ilan na lamang ang mga butanding na makikita sa mga buwan ng Hunyo hanggang Nombyembre.
Maliban sa Butanding Interaction, marami pa ang maaring maranasan at gawin ng mga turista sa Donsol tulad ng Firefly Watching at ang community tourism na pinangungunahan ng Girawan Association of Farmers for Responsible Tourism o GAFort na nagpapakita sa mga turista kung papaanong mamuhay ang kanilang komunidad partikular ang paraan ng kanilang paghahanapbuhay mula sa mga pangunahin nilang pinagkakakitaang cacao, pili at niyog.
Mayroon ding mga historical marks na maaaring bisitahin ang mga turista tulad ng 300-step Grotto Chapel sa Brgy. San Antonio at ang Catundolan rock and coral formation kung saan nandito ang pinakamalalim na bahagi ng karagatan ng Donsol at ang may pinakamaraming bilang ng mga butanding na makikita. (Bennie A. Recebido, PIA Sorsogon)
Monday, March 8, 2010
MGA KABABAIHAN BINIBIGYANG-PUGAY NGAYONG MARSO
Tagalog News Release
SORSOGON PROVINCE (March 8) – Muling binibigyang pugay ng Provincial Gender and Development Council (PGADC) ang mga kababaihan sa pagdiriwang ngayong Marso ng buwan ng mga kababaihan.
Sa pakikipagtulungan sa Sorsogon Women’s Network for Development (SWND) isasakatuparan ng PGADC ang pagsasama-samang muli ng mga kababaihang lider sa buong lalawigan ng Sorsogon sa pamamagitan ng isang forum sa ika-18 ng buwang ito.
Isa sa mga naimbitahang maging panauhing tagapagsalita ay ang respetadong Gender and Peace advocate na si Ms. Yasmin Busran-Lao.
Ayon kay Provincial Board Member Rosario “Cherry” Diaz, chair Committee on Women and Family Affairs, bibigyang-tuon sa forum ang mga mahahalagang kontribusyong nagawa ng Gender and Development Program sa mga naging benepisyaryo nito sa ilalim ng pagpapatupad ng PGADC.
“Napapanahon din ang temang “Babe, Tagumpay Ka ng Bayan” lalo pa’t ilang mga kababaihan, hindi lamang sa bansa kundi maging sa lalawigan na rin ang nagdala na ng tagumpay sa kani-kanilang ‘field of interests’ dahilan upang ipagmalaki sila ng mga Pilipino at ng bansang Pilipinas,” pahayag ni Diaz.
Partikular ding binigyang-diin ni Diaz ang mahalagang papel na ginagampanan ng mga kababaihan lalo ngayong nalalapit na ang halalan.
Aniya, dahilan sa malaking partisipasyon at pakikiisa ng mga kababaihan, naging matagumpay ang pagkakapasa ng Magna Carta for Women kung saan mas kinikilala dito ang pagkakapantay-pantay at pagiging magkatuwang ng mga lalake at babae.
Inihayag pa ni Diaz na maging sa Millenium Development Goals ay malinaw ding nakasaad ang pag-aalis sa ‘gender disparity’ at ang pagbibigay kapangyarihan sa mga kababaihan na maging katuwang sa pagsusulong ng kaunlaran ng komunidad.
Kaugnay pa ng selebrasyon ngayon, umaasa din si Diaz na ang Buwan ng mga Kababaihan ang patuloy na magbibigay inspirasyon at malawak na pang-unawa ng mga ito upang palaguin ang mga kakayahan nito pagdating sa micro-enterprise development at sa pagtulong sa pamahalaan upang matugunan ang mga isyu at pangangailangan ng mga kababaihang Pilipino. (Bennie A. Recebido, PIA Sorsogon)
SORSOGON PROVINCE (March 8) – Muling binibigyang pugay ng Provincial Gender and Development Council (PGADC) ang mga kababaihan sa pagdiriwang ngayong Marso ng buwan ng mga kababaihan.
Sa pakikipagtulungan sa Sorsogon Women’s Network for Development (SWND) isasakatuparan ng PGADC ang pagsasama-samang muli ng mga kababaihang lider sa buong lalawigan ng Sorsogon sa pamamagitan ng isang forum sa ika-18 ng buwang ito.
Isa sa mga naimbitahang maging panauhing tagapagsalita ay ang respetadong Gender and Peace advocate na si Ms. Yasmin Busran-Lao.
Ayon kay Provincial Board Member Rosario “Cherry” Diaz, chair Committee on Women and Family Affairs, bibigyang-tuon sa forum ang mga mahahalagang kontribusyong nagawa ng Gender and Development Program sa mga naging benepisyaryo nito sa ilalim ng pagpapatupad ng PGADC.
“Napapanahon din ang temang “Babe, Tagumpay Ka ng Bayan” lalo pa’t ilang mga kababaihan, hindi lamang sa bansa kundi maging sa lalawigan na rin ang nagdala na ng tagumpay sa kani-kanilang ‘field of interests’ dahilan upang ipagmalaki sila ng mga Pilipino at ng bansang Pilipinas,” pahayag ni Diaz.
Partikular ding binigyang-diin ni Diaz ang mahalagang papel na ginagampanan ng mga kababaihan lalo ngayong nalalapit na ang halalan.
Aniya, dahilan sa malaking partisipasyon at pakikiisa ng mga kababaihan, naging matagumpay ang pagkakapasa ng Magna Carta for Women kung saan mas kinikilala dito ang pagkakapantay-pantay at pagiging magkatuwang ng mga lalake at babae.
Inihayag pa ni Diaz na maging sa Millenium Development Goals ay malinaw ding nakasaad ang pag-aalis sa ‘gender disparity’ at ang pagbibigay kapangyarihan sa mga kababaihan na maging katuwang sa pagsusulong ng kaunlaran ng komunidad.
Kaugnay pa ng selebrasyon ngayon, umaasa din si Diaz na ang Buwan ng mga Kababaihan ang patuloy na magbibigay inspirasyon at malawak na pang-unawa ng mga ito upang palaguin ang mga kakayahan nito pagdating sa micro-enterprise development at sa pagtulong sa pamahalaan upang matugunan ang mga isyu at pangangailangan ng mga kababaihang Pilipino. (Bennie A. Recebido, PIA Sorsogon)
Tagalog News Release
BFP IROSIN MAHIGPIT ANG BABALA SA PUBLIKO NGAYONG MAY EL NIÑO
SORSOGON PROVINCE (March 8) – Higit na pinag-iingat ngayon ng Bureau of Fire Protection ang publiko sa posibilidad ng pagkakaroon ng mas mataas na bilang ng sunog lalo pa’t nasa panahon ngayon ng El Niño.
Sa pagsisimula ng selebrasyon ng Fire Prevention Month na taunang programa ng Bureau of Fire Protection mula Marso a-uno hanggang sa huling araw ng buwan, nag-ikot ang mga tauhan ng Irosin Fire Station sa pangunguna ni Senior Inspector Jose B. Fullon sa bisinidad ng Irosin.
Layunin ng kanilang pag-iikot na inspeksyunin ang mga commercial establishment at makisalamuha na rin sa publiko.
Ayon kay Fullon, matapos ang kanilang pag-iikot sa mga commercial establishments, nakipag-usap din sila sa mga residente upang personal na maipaabot nila sa mga ito ang mahahalagang impormasyong may kaugnayan sa sunog at iba pang mga alerto tips na dapat malaman ng publiko.
Ipinaliwanag ng mga bumbero ng Irosin Fire Station sa mga residente kung ano ang El Niño at ang kaugnayan nito posibilidad ng pagtaas ng mga insidente ng sunog sa panahong mayroon nito.
Sinabi naman ni Senior Fire Officer Noel Bañares, chief for operations at PIO ng BFP Irosin na mas maiiwasan ang mga sakuna na dala ng mapaminsalang sunog kung laging handa ang mga mamamayan.
Dagdag pa ni Bañares na maliban sa nasimulan na nilang ugnayan sa Barangay ay magsasagawa din sila ng mga panawagan upang patuloy na mapaalalahanan ang mga residente.
Naniniwala din siya na ang firemen visibility at interaction sa komunidad ay nagsisilbi ding paalala sa mga residente na dapat na maging handa laban sa mga sakuna partikular sa sunog. (Bennie A. Recebido)
SORSOGON PROVINCE (March 8) – Higit na pinag-iingat ngayon ng Bureau of Fire Protection ang publiko sa posibilidad ng pagkakaroon ng mas mataas na bilang ng sunog lalo pa’t nasa panahon ngayon ng El Niño.
Sa pagsisimula ng selebrasyon ng Fire Prevention Month na taunang programa ng Bureau of Fire Protection mula Marso a-uno hanggang sa huling araw ng buwan, nag-ikot ang mga tauhan ng Irosin Fire Station sa pangunguna ni Senior Inspector Jose B. Fullon sa bisinidad ng Irosin.
Layunin ng kanilang pag-iikot na inspeksyunin ang mga commercial establishment at makisalamuha na rin sa publiko.
Ayon kay Fullon, matapos ang kanilang pag-iikot sa mga commercial establishments, nakipag-usap din sila sa mga residente upang personal na maipaabot nila sa mga ito ang mahahalagang impormasyong may kaugnayan sa sunog at iba pang mga alerto tips na dapat malaman ng publiko.
Ipinaliwanag ng mga bumbero ng Irosin Fire Station sa mga residente kung ano ang El Niño at ang kaugnayan nito posibilidad ng pagtaas ng mga insidente ng sunog sa panahong mayroon nito.
Sinabi naman ni Senior Fire Officer Noel Bañares, chief for operations at PIO ng BFP Irosin na mas maiiwasan ang mga sakuna na dala ng mapaminsalang sunog kung laging handa ang mga mamamayan.
Dagdag pa ni Bañares na maliban sa nasimulan na nilang ugnayan sa Barangay ay magsasagawa din sila ng mga panawagan upang patuloy na mapaalalahanan ang mga residente.
Naniniwala din siya na ang firemen visibility at interaction sa komunidad ay nagsisilbi ding paalala sa mga residente na dapat na maging handa laban sa mga sakuna partikular sa sunog. (Bennie A. Recebido)
Subscribe to:
Posts (Atom)